Czas nabożeństw majowych. Z tradycją związana jest także figurka Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia przy starym szpitalu w Sieradzu FOTO

Jak prezentuje się przystrojona z okazji majowej tradycji figurka Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia przy starym szpitalu w Sieradzu? Zapraszamy do fotogalerii artykułu. Jednocześnie zachęcamy Czytelników, by pokazali udekorowane przydrożne figurki, krzyże czy kapliczki w swoich miejscowościach. Czekamy w komentarzach pod artykułem na facebookowym profilu sieradz.naszemiasto.pl lub pod meilem [email protected].

O figurce Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia umieszczonej bezpośrednio za ścianą szpitalnej kaplicy przypomina Andrzej Stępień z nieformalnej grupy „Z pasją dla Sieradza”, który niestrudzenie dokumentuje historię tzw. starego szpitala. Jak przypomina, figura upamiętnia śmierć 5-letniej Halusi Raźniewskiej, córki znanego i cenionego XIX-wiecznego lekarza powiatu sieradzkiego dr Józefa Raźniewskiego. Mówi o tym umieszczone na prawej ścianie cokołu epitafium poświęcone zmarłej w 1885 roku dziewczynce. Postument był odnawiany i poświęcony dwukrotnie. Po raz pierwszy w 1946 roku, po raz kolejny w 2016 roku, kiedy dodatkowo uporządkowano teren wokół figury. A w 2022 roku decyzją Łódzkiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków została wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków. Tym samym starania pasjonatów trwające wiele lat zakończyły się powodzeniem.

• Jak przybliża Andrzej Stępień powołując się na materiały źródłowe publikowane przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi oraz portal internetowy Stacja7, nabożeństwa majowe są jednym z elementów tradycyjnej polskiej pobożności maryjnej. Krzyże, kapliczki i figury wolnostojące obecne są w polskiej tradycji od wielu wieków były i nadal są miejscem wspólnej modlitwy w różnych intencjach. Powstawały z różnych powodów. Często były hołdem dziękczynnym za łaski, za cudowne wyzdrowienie, szczęśliwy powrót z wojny, tułaczki czy zesłania, za uchronienie od wielu nieszczęść jak, pożar, powódź, wojna czy epidemia lub jakimś innym nieszczęściem. Wznoszono je także ze zwyczajnych odruchów serca, aby np. w drodze do pracy krótko zawierzyć swoje sprawy Bogu, często przez przyczynę Maryi. We wsiach, w których nie było kościołów, właśnie przydrożne kapliczki czy krzyże były miejscem spotkań lokalnej społeczności, przy okazji różnych świąt religijnych lub ważnych wydarzeń. Przechodząc obok nich ludzie żegnali się chwaląc Boga lub wznosząc ciche prośby o pomyślność swoich zamierzeń i dziękując za opiekę.
• Chociaż przy kapliczkach modlono się i nadal modli w różnych okresach roku, to jednak czasem wyjątkowym jest maj, miesiąc Matki Bożej, kiedy dziś już wprawdzie rzadziej niż dawniej, ale jednak ciągle gromadzą się Polacy, aby odmawiać litanię loretańską i śpiewać pieśni Maryjne. Pobożność Maryjna w Polsce jest wyjątkowa w skali świata. Najstarsi uczestnicy nabożeństw wspominają, że „na „majówki” chodziło się wieczorem, pomiędzy godziną dziewiętnastą (rzadziej osiemnastą) i dwudziestą, po skończonej pracy w polu lub w gospodarstwie. Przebierano się „trochę lepiej jak koło domu”. We wsiach znacznie oddalonych od kościoła przy krzyżach i kapliczkach gromadziło się wiele osób. Modlitwa i śpiew były odpoczynkiem po trudach dnia. Modlitwę i śpiewy zazwyczaj prowadziła jedna osoba. Dla wszystkich takie spotkanie było także okazją do odpoczynku po całym dniu pracy.
• Początków nabożeństw majowych należy szukać w pieśniach sławiących Maryję Pannę znanych na Wschodzie już w V wieku. Na Zachodzie poświęcenie tego miesiąca Matce Bożej pojawiło się dopiero na przełomie XIII i XIV wieku, dzięki hiszpańskiemu królowi Alfonsowi X. Zachęcał on by wieczorami gromadzić się na wspólnej modlitwie przed figurami Matki Boskiej. Modlitwy te szybko zyskały na popularności w całej chrześcijańskiej Europie. W Polsce pierwsze nabożeństwo majowe odprawili jezuici w Tarnopolu (1838), misjonarze w Warszawie w kościele Św. Krzyża (1852), ksiądz Golian w Krakowie (1856) i we Włocławku biskup Marszewski (1859). Niezwykłym zaangażowaniem w upowszechnianiu nowej formy pobożności wykazał się ks. Karol Antoniewicz, który w 1850 roku wydał zbiór siedemnastu pieśni maryjnych, zatytułowany „Wianeczek majowy”, w którym znalazła się znana do dziś pieśń „Chwalcie łąki umajone”.
• Główną częścią nabożeństwa majowego jest Litania Loretańska, hymn na cześć Maryi, w którym wysławiane są Jej wielkie cnoty i przywileje, jakimi obdarzył Ją Bóg. Samo słowo „litania” oznacza w języku greckim prośbę. Początki litanii loretańskiej sięgają XII w. i wiążą się z Francją. Wzorem dla jej twórców była pewnie poezja rycerską i nazywanie Maryi „Panią”. Sama nazwa litanii nawiązuje do Loreto – włoskiego miasteczka, do którego w średniowieczu przeniesiono autentyczny dom rodzinny Maryi z Nazaretu. o niezwykłe sanktuarium Maryjne, bowiem nie czci się tu przede wszystkim wizerunku Matki Bożej, ale… Jej rodzinny dom. Jak podaje legenda, w średniowieczu, z powodu muzułmańskich podbojów Ziemi Świętej, dom Maryi miał być w cudowny sposób przeniesiony z Nazaretu do włoskiej wsi na wybrzeżu Adriatyku. Za niebiańskim transportem gabarytowej relikwii mieli zaś stać zwyczajnie aniołowie.
• Badacze historii Domku Maryi, znajdującego się dziś we włoskim Loreto opowiadają ją jednak bardziej przekonująco dla współczesnych racjonalnych umysłów. Aniołami jest w niej bogata rodzina Angelich, zaś cudowny transport polegał w istocie na rozebraniu i rekonstrukcji w nowym miejscu domostwa, w którym według tradycji wychowywała się Maryja. Gdy w XIII w. krzyżowcy zaczęli ratować spod panowania muzułmańskiego kolejne relikwie swojej wiary, zadbali także o ten Domek. Dzięki pokaźnej dotacji ze strony rodziny Angelich z Włoch udało się domek precyzyjnie rozebrać, opisując każdą część i przewieźć przez Chorwację na wschodnie wybrzeże Włoch. Tam w miejscowości Loreto pieczołowicie domek odbudowano. Prace rekonstrukcyjne zaś zakończyły się dokładnie 10 grudnia 1294 r. W nowej, włoskiej ojczyźnie nazaretański Domek również otoczono pokaźną bazyliką. Modlitwy do Maryi i jej kolejne wezwania powtarzane w tym miejscu przekształciły się zaś w ciągu wieków w Litanię zwaną przez nas Loretańską.
• 20 czerwca 2020 roku Stolica Apostolska ogłosiła dodanie trzech nowych wezwań do Litanii loretańskiej. Konferencja Episkopatu Polski 28 sierpnia 2020 zatwierdziła ich polskie tłumaczenie. Wprowadzone wezwania brzmią w języku polskim następująco: „Matko miłosierdzia”, „Matko nadziei” i „Pociecho migrantów”.
• Uczestnictwo w nabożeństwie majowym to przede wszystkim przeżycie religijne, ale również ważne wydarzenie kulturowe, kontynuacja pewnej tradycji. Dziś nieco rzadziej niż kiedyś mieszkańcy wsi spotykają się przy kapliczkach na wspólnej modlitwie majowej. Chociaż w niektórych miejscowościach dzięki inicjatywie m.in. Kół Gospodyń Wiejskich zwyczaj ten po latach przerwy zaczyna być na nowo praktykowany. Jest więc nadzieja, że kult maryjny w najbliższych dziesięcioleciach odrodzi się z nową siłą, a wiernych biorących udział w „majówkach” będzie przybywać.