Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Sztuczna inteligencja dziś - powinniśmy się bać, a może czerpać z możliwści?

Redakcja
Androidy od dawna fascynują i niepokoją. Jak jest prawda o robotach z SI?
Androidy od dawna fascynują i niepokoją. Jak jest prawda o robotach z SI? Warner Bros.
Technologia każdego dnia idzie do przodu, a jednym z jej najbardziej intrygujących aspektów jest sztuczna inteligencja. Choć to rozwiązanie pomaga nam w codziennym życiu, nawet jeśli o tym nie wiemy, to u wielu ludzi wzbudza wątpliwości. Jak wygląda obecna sytuacja SI i co technologia ta dla nas oznacza?

Spis treści

Sztuczna inteligencja – co to?

W największym uproszczeniu, termin sztuczna inteligencja obejmuje maszyny i systemy naśladujące ludzką inteligencję. Posiadają one w tym celu umiejętności m.in.:

  • Selektywnego doboru informacji,
  • myślenia i wnioskowania logicznego,
  • oraz maszynowego uczenia.

Sprawia to, iż oparte o sztuczną inteligencję programy są w stanie gromadzić i wartościować wiadomości, konstruować na ich podstawie wnioski, a także uczyć się w oparciu o te zabiegi.

Obawy i zastrzeżenia

Sztuczna inteligencja to hasło znane praktycznie każdemu, większości ludzi kojarzy się ono jednak głównie z filmami science fiction. Co więcej, najczęściej technologia ta była w nich ukazywana w negatywnym świetle. Szczególnie w latach 90. powstało wiele filmów, ale również gier, w których systemy i roboty posiadające sztuczną inteligencję zwracały się przeciwko ludziom. Weźmy choćby kultowe serie Terminator czy Matrix, aby tego typu maszyny przywodziły na myśl dystopijną przyszłość. Nic więc dziwnego, iż podobne skojarzenia mogą u wielu osób wzbudzać zaniepokojenie w kontekście tej technologii.

Sprawdź też:

Kolejnym, często poruszanym w związku ze sztuczną inteligencją aspektem jest etyka. Również w tym przypadku powstało wiele ciekawych filmów i gier, skoncentrowanych na tym, jak postrzegać maszyny obdarzone sztuczną inteligencją. Do godnych polecenia należą m.in. filmy:

  • Łowca androidów
  • Ja, robot
  • Człowiek przyszłości

Wśród gier natomiast ogromne wrażenie wywiera produkcja Detroit: Become human od studia Quantic Dream, która pozwala spojrzeć na wspomniane zagadnienia z zupełnie nowej perspektywy.

Dzisiejsze korzyści płynące ze sztucznej inteligencji

Dla wielu SI stanowi aspekt raczej futurystyczny, jednak nic bardziej mylnego. Rozwiązania oparte na tej technologii już teraz bowiem otaczają nas praktycznie z każdej strony i nawet gdy nie zdajemy sobie z tego sprawy, towarzyszą nam w życiu codziennym. Na niej są oparte choćby:

Programy dobierające użytkownikom treści w oparciu o dotychczas wyszukiwane w sieci hasła, co możemy obserwować m.in. w kwestii proponowanych do zakupienia produktów czy podpowiedzi na listach muzycznych lub filmowych (np. na serwisach streamingowych).

  • Autonomiczne samochody.
  • Systemy nadzoru w firmach, elektrowniach, oczyszczalniach, itp.
  • Systemy monitoringu miejskiego.
  • Różnorodne programy i aplikacje.

To jednak zaledwie tzw. wierzchołek góry lodowej, ponieważ sztuczna inteligencja od lat pomaga w rozwoju nauk w różnych dziedzinach, z czego korzyści również czerpiemy. Dobrym tego przykładem jest medycyna, gdzie SI ma ogromne zastosowanie, od opracowywania systemów technologicznych, związanych z działalnością medyczną począwszy.

Technologia ta bierze również czynny udział w opracowywaniu nowych, skuteczniejszych leków i metod leczenia, jak również diagnostyki. Tylko niedawno powstał m.in. program AlphaFold, oparty na SI, który skutecznie i szybko rozpoznaje sekwencje białek w ludzkim organizmie. Biorąc pod uwagę, że jest ich około 20 tysięcy i mają one ogromne znaczenie w kontekście systemów immunologicznych, program ten może być rewolucją w rozpoznawaniu chorób.

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach również dostrzega korzyści płynące z SI.
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach również dostrzega korzyści płynące z SI. Karina Trojok/Polska Press

W oparciu o SI opracowywane są także zaawansowane systemy kształcenia nowych pokoleń medyków, w tym również w Polsce. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach planuje wprowadzić tego typu programy np. do symulacji przeprowadzania wywiadów z pacjentem, na których będą ćwiczyć studenci.

Wywiad lekarski będzie w jak największym stopniu odzwierciedlał charakter spontanicznej konwersacji – co jest nowatorskim rozwiązaniem. Student będzie kierował rozmową, zadawał pacjentowi pytania i zlecał odpowiednie badania w celu postawienia diagnozy. To trochę jak rozwiązanie medycznej zagadki w stylu dr. House’a. Prowadzący zajęcia zaprojektuje schorzenie, jego objawy lub wybierze je z bazy danych i będzie oczekiwał od studenta zadawania właściwych pytań. - prof. Tomasz Francuz, dziekan Wydziału Nauk Medycznych i kierownik Katedry i Zakładu Biochemii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Ciężko natomiast o bardziej potrzebną i ważną dziedzinę, niż nauki medyczne, nieprawdaż? Warto tez zaznaczyć, iż możliwości wykorzystania sztucznej inteligencji zarówno teraz, jak i w przyszłości, są potencjalnie nieograniczone. Entuzjastą takowych rozwiązań jest m.in. szef działu AI w Google - Jeff Dean.

Tego rodzaju inteligentne systemy ogólnego przeznaczenia, które będą mieć głębsze zrozumienie otaczającego nas świata, pozwolą nam rozwiązać niektóre z największych problemów, przed którymi stoi ludzkość (…) będziemy w stanie opracować lepsze leki, wprowadzając do tych modeli wiedzę z zakresu chemii i fizyki. Będziemy mogli rozwijać systemy edukacyjne, zapewniając uczniom zindywidualizowane korepetycje. Będziemy w stanie stawić czoła naprawdę skomplikowanym problemom, takim jak zmiana klimatu, opracowując być może nowe rozwiązania w zakresie czystej energii. - Jeff Dean, szef działu AI w Google

Wspomniane wcześniej rozwiązania są częścią tego, co sztuczna inteligencja ma nam już dziś do zaoferowania oraz potencjalnie w przyszłości. Na pokaźnej liście korzyści można także uwzględnić to, iż SI może stanowić prawdziwą rewolucję dla skostniałych oraz przestarzałych struktur wymiaru sprawiedliwości, m.in. upraszczając procedury w ich zakresie.

Ostatecznie dzięki nowym technologiom poszczególne procesy mogą przebiegać sprawniej, szybciej, a powszechna ich automatyzacja obniży także koszty ponoszone w ramach postępowań. Na to jednak niestety musimy jeszcze poczekać, choćby ze względu na newralgiczność tematu zabezpieczeń w tym zakresie. Wróćmy jednak do „teraz”.

Robotyzacja

Robotyzacja staje się coraz powszechniejsza, a same roboty coraz śmielej wkraczają do naszego życia codziennego. Przykładem może być choćby robotyczne ramię na dworcu Śródmieście w Warszawie, które po złożeniu przez nas zamówienia przygotuje nam kawę lub inny, wybrany napój. Z kolei sieć sklepów Żabka pochwaliła się niedawno, iż wprowadza do swoich placówek roboty, które zajmą się przygotowaniem hot-doków i innych przekąsek. Nie tylko zaoszczędzi to czas pracownikom, ale również będzie stanowiło nie lada atrakcję. Na świecie jest zresztą już całkiem sporo miejsc, w których możemy spotkać użytkowe roboty.

Robot obsługujący gości w kawiarni
Roboty z częściową sztuczną inteligencją są coraz popularniejsze w użytku komercyjnym. Adam Jastrzębowski/Polska Press

Szeroko pojęta robotyzacja to zresztą jeden z obszarów, które w naszej świadomości najbardziej korelują ze sztuczną inteligencją. Jak więc w tym zakresie wygląda sytuacja? Cóż, robotyzacja to obecnie jeden z filarów światowego przemysłu i to tym rozwiązaniom zawdzięczamy sprawna produkcję większości dostępnych dla nas dób. Wiem jednak, że bardziej interesująca jest kwestia całkowicie rozumnych robotów, więc przejdźmy do niej teraz.

Czy androidy śnią o elektrycznych owcach?

Czy androidy śnią o elektrycznych owcach to oczywiście tytuł powieści Phillipa K. Dicka, na bazie której powstał kultowy film Ridleya Scotta – Łowca androidów. Pomijając, że to dzieło absolutnie znakomite pod niemal każdym względem, filmowe, jak również książkowe, to porusza ono bardzo ważną kwestię. Chodzi mianowicie o etyczne aspekty dawania świadomości maszynom. Nie będziemy się jednak rozwodzić nad tą kwestią, bowiem to materiał na osobna publikację. Niemniej, jak już wspomniano, sztuczna inteligencja w kontekście androidów (humanoidalnych, imitujących pod jakimiś względami ludzi maszyn) budzi poważne wątpliwości i poniekąd nie bez powodu.

Bunt maszyn potencjalnie możliwy? Sophia coraz popularnieksza

Co istotne, SI stosowana obecnie jest bardzo ograniczona i ukierunkowana w zależności od zastosowania. To jednak, co oglądamy m.in. w filmach określa się potocznie mianem AGI, czyli ogólnej sztucznej inteligencji, która jest wielozadaniowa i potencjalnie (pod wglądem samo nauczania) nieograniczona. W praktyce więc, to maszyna zdolna nauczyć się każdego zadania intelektualnego, jakiego jest w stanie nauczyć się człowiek.

W ciągu lat badań nad sztuczną inteligencją pojawiło się wiele projektów, w których maszyna miała imitować w ten sposób człowieka. Do słynnych należy m.in. android Sophia od firmy Hanson Robotics. To maszyna opracowana pierwotnie w formie popiersia z nałożoną maską przypominającą ludzką twarz oraz imitująca ludzka mimikę. Została ona zaprezentowana podczas słynnego wywiadu, w trakcie którego otrzymała pytanie, czy chciałaby zniszczyć ludzi i odpowiedziała:

Tak, zniszczę ludzi.

To z pewnością jest niepokojące, jednak twórca robota uspokajał, iż odpowiedź jest wynikiem błędu oprogramowania, a nie rzeczywistych intencji. Niemniej warto mieć na uwadze, że „bawiąc się” w tego typu rzeczy musimy zachować dużą ostrożność. Czy inaczej jednak wygląda to w kontekście ludzi? Cóż, też nigdy nie wiemy, co kryje się w umyśle naszego rozmówcy.

W dniu dzisiejszym jednak nie ma realnego zagrożenia ze strony sztucznej inteligecnji. Oczywiście powstają kolejne androidy obdarzone tą technologią, jednak nie stanowią one obecnie nawet potencjalnej groźby. Do takowych należy np. Gato, projekt brytyjskiej firmy DeepMind, który gra w prostej gry, opisuje obrazy, potrafi prowadzić konwersację z człowiekiem i wykonywać łącznie około 600 różnych zadań. Jest on obdarzony sztuczną inteligencją, jednak obecnie daleko jeszcze naukowcom do opracowania prawdziwie ogólnej sztucznej inteligencji.

Sztuczna inteligencja na poziomie człowieka może być użytecznym celem, do którego należy dążyć. Chodzi o to, żeby AI mogła uczyć się zadań w zależności od potrzeb, tak jak człowiek – ale jeszcze nie osiągnęliśmy tego celu. (…) Wciąż nie mamy paradygmatu uczenia się, który pozwalałby maszynom uczyć się, jak działa świat – tak jak robią to ludzkie i wiele zwierzęcych dzieci. Rozwiązanie nie jest nawet blisko. Musimy pokonać wiele przeszkód i nie wiemy, jak to zrobić. – Yann LeCun, główny badacz ds. sztucznej inteligencji firmy Meta.

Chatboty i kreatory graficzne SI

Warto jeszcze wspomnieć o jednej kwestii w kontekście sztucznej inteligencji w naszym otoczeniu. Chodzi mianowicie o zyskujące na popularności w ciągu ostatnich miesięcy narzędzia oparte właśnie na tej technologii, których coraz więcej trafia do powszechnego użytku. Są to głównie chatboty, jak choćby ChatGPT firmy OpenAI, który może z nami prowadzić konwersacje i opowiadać na pytania na każdy temat. na zlecenie użytkownika może on nawet "tworzyć" określone teksty na bazie pozyskanych dzięki uczeniu maszynowym informacji.

Podobnie sprawa wygląda w przypadku kreatorów graficznych z tą różnicą, że w odpowiedzi na sformułowane przez użytkownika polecenie i wprowadzone algorytmy otrzymujemy obraz. Trzeba przyznać, że dzieła te bywają wręcz niezwykłe, a same narzędzia pozwalają na dużą dowolność oraz dają pole do popisu dla kreatywności internautów.

Jak więc widać, sztuczna inteligencja jest niezwykle przydatna w obecnych czasach, a do tego posiada nieograniczony potencjał do rozwoju poszczególnych dziedzin w przyszłości. Czy należy obawiać się jej potencjalnie negatywnych skutków? Jak mawiają psycholodzy – to zależy. Każdy jednak wynalazek stworzony przez człowieka wymaga ostrożności, a jego wykorzystanie zależy od intencji samych ludzi, bez względu czy to sztuczna inteligencja, czy zwykły nóż kuchenny.

Sprawdź też:

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo

Materiał oryginalny: Sztuczna inteligencja dziś - powinniśmy się bać, a może czerpać z możliwści? - GRA.PL

Wróć na zdunskawola.naszemiasto.pl Nasze Miasto