W 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego 1863 r. w Zduńskiej Woli

W Zduńskiej Woli w sobotę, 22 stycznia pod tablicą pamiątkową poświęconą uczestnikowi powstania styczniowego ks. pastorowi Edwardowi Boernerowi, na budynku Domu Pomocy Społecznej, złożone zostały kwiaty. W ten sposób uhonorowano 160.roczicę wybuchu Powstania Styczniowego.

Uroczystość poświęcona 160. rocznicy wybuchu powstania styczniowego została zorganizowana przez Towarzystwo Przyjaciół Zduńskiej Woli z udziałem rekonstruktorów z grupy Złoty Krzyż.

Okolicznościowe przemówienie wygłosił wicestarosta zduńskowolski Wojciech Rychlik. Przedstawiciele lokalnych samorządów, służb, instytucji, organizacji oraz stowarzyszeń złożyli kwiaty i oddali hołd. Była też salwa honorowa.

Następnie na cmentarzu przy ul. Łaskiej zapalono znicze na mogiłach powstańczych, po czym w Kościele Ewangelicko-Augsburskim odbyło się nabożeństwo ekumeniczne za pomordowanych i poległych powstańców. Po mszy, w Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola, otwarto wystawę pt. „Relacje w procesie ujawnione. Obraz Powstania Styczniowego w kurendach parafialnych”.

Powstanie Styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 roku. W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. ogłoszono manifest oraz dekrety Rządu Narodowego wzywający do walki z Rosją o niepodległą, demokratyczną Polskę w granicach przedrozbiorowych, czyli sprzed 1772 roku. Powstanie objęło głownie Królestwo Polskie po 1815 roku wcielone zostało do Rosji po wojnach napoleońskich. Pozostałe ziemie polskie znajdowały się pod zaborami pruskim i austriackim.

W styczniu 1863 powstanie obejmowało Królestwo Polskie, w lutym rozszerzyło się na Litwę, w kwietniu i maju sięgnęło guberni kijowskiej i wołyńskiej. Z Galicji (zabór austriacki) i zaboru pruskiego napływali ochotnicy, broń i zaopatrzenie. Powstanie upadło wiosną 1864 roku. Ostatecznie upadło jesienią, po straceniu dyktatora powstania Romualda Traugutta.

Na terenie dzisiejszego województwa łódzkiego noc ta upłynęła dość spokojnie. Do większych potyczek zaliczyć należy zdobycie Żychlina oraz nieudaną próbę opanowania przez oddział Józefa Oxińskiego Warty koło Sieradza. Następnie oddział ten toczył walki w okolicach Piotrkowa oraz Radomska.

Nocą z 29 na 30 stycznia powstańcy dowodzeni przez księdza Wawrzyńca Centa z Piotrkowa opanowali Zduńską Wolę. Rozbroiwszy miejscową policję opuścili miasto i udali się na teren wojsławickich lasów. W pierwszych dniach lutego ich oddział podporządkował się dowództwu J. Oxińskiego.

Rankiem, 1 lutego, łódzcy powstańcy skierowali się przez Pabianice i Łask do lasów rososzyckich z zamiarem połączenia się z oddziałem J. Oxińskiego. Niestety zostali rozbici pod Wronowicami przez idące z Sieradza wojska rosyjskie dowodzone przez mjr. Esmana.

Powstańcem był działający w Zduńskiej Woli pastor Edward Boerner. Prawdopodobnie należał do powstańczych władz miasta od wybuch powstania. Najprawdopodobniej po aresztowaniu pierwszego naczelnika miasta w początkach lipca 1863 roku, przejął jego funkcję. Jako naczelnik miasta pełnił funkcję do dnia aresztowania - 14 sierpnia 1863 roku.

Aresztowanie Boernera nastąpiło na polecenie naczelnika wojennego miasta Łodzi. Był przez kilka tygodni w areszcie i na pewien czas został odsunięty od administrowania Zduńską Wolą. Prawdopodobnie naczelników było dwóch a ostatnim z nich był Boerner.