Stara garbarnia przy Pomorskiej w Zduńskiej Woli. Tak teraz wygląda zabytek

URBEX Miejsko Wiejski w starej garbarni w Zduńskiej Woli. Tak wygląda obecnie budowla, w której sto lat temu rozpoczęto garbowanie skór. Oto co zostało z zakładu.

Obiekt znajduje się w ewidencji zabytków - Pomorska 11 zespół pofabryczny dawnej garbarni. – hala fabryczna. Jest także elementem turystycznego Szlaku Fabrycznego w Zduńskiej Woli. Znajduje się w prywatnych rękach. Po zamknięciu garbarni był tu między innymi zakład zajmujący się obróbką tworzyw sztucznych.

Garbarnia Antoniego Kozłowskiego przy ul. Pomorskiej w Zduńskiej Woli leży na turystycznym Szlaku Fabrycznym. Garbarnia parowa, założona w 1920 roku przez Rudolfa Hugona Ekerta. W 1925 r. garbarnię oraz znajdujący się naprzeciwko dom mieszkalny kupują Zofia i Antoni Kozłowscy.

Przed wybuchem II wojny światowej garbarnia nastawiona była na farbowanie chromowe i roślinne. Po 1945 r. garbowano skóry świńskie do celów galanteryjnych. Z czasem została częścią Łódzkich Zakładów Przemysłu Skórzanego „Skogar”. W latach 70. dokonano zmian w fabryce i zlikwidowano Garbarnię w Zduńskiej Woli.

4 marca 1949 r. garbarnia Kozłowskiego została upaństwowiona. Ustanowiono przymusowy zarząd państwowego nad przedsiębiorstwem Garbarnia A. Kozłowski, Zduńska Wola, ul. Pomorska 11. Przymusowy zarząd państwowy powierzono Łódzkim Zakładom Garbarskim w Łodzi.

Jak podają źródła historyczne, w Zduńskiej Woli garbarnie były dobrze prosperującą częścią przemysłu w mieście. Ich liczba w latach 1926 – 1929 wynosiła od 5 do 10. Właściciele mniejszych garbarni często tworzyli nowe spółki w różnych kombinacjach personalnych, jak również często zmieniano siedzibę zakładu. Garbowano w nich skóry zarówno z okolicy, jak również importowane skóry surowe. Przedsiębiorstwa specjalizowały się w garbowaniu skór juchtowych, sakowych, chromowych oraz różnego rodzaju skór kolorowych.

Jak opisuje historię przemysłu zduńskowolskiego w swej pracy Michał Tutucki, największą i najstabilniejszą garbarnią, posiadająca napęd parowy, była ta należąca do Antoniego Kozłowskiego, zatrudniająca stale od 30 do 35 pracowników i mieszcząca się przy ul. Niecałej, przemianowanej później na ul. Pomorską 12. Pozostawała w jego rękach do 1939 roku.

Drugą garbarnią o podobnej wielkości zatrudnienia, również z napędem parowym, była garbarnia Juliana Kurnatowskiego, działająca od 1893 roku przy ul. Stęszyckiej 29. Wchodziła ona w skład spółki „Jedność”. Kolejne garbarnie znacznie mniejsze zatrudniały ok. 10 robotników.

Do tego grona należą: garbarnia Eugeniusza Hillego przy ul. Nowo Szadkowskiej, B. Perecowicza przy ul. Sieradzkiej 66, oraz pod tym samym adresem garbarnia E. Hillego prowadzona wspólnie z J. Najmanem. W latach 1937 – 1939 na ul. Sieradzkiej 62 znajdowała się garbarnia J. Rozencwajga. Ponadto zakłady T. Krochmana przy ul. Browarnej 7, G. Knopfa przy ul. Sieradzkiej oraz F. Cegielskiego przy ul. Składowej 24.