Są one świadectwem pamięci o ofiarach Holokaustu. Żonkile mają wartość symboliczną. Związane z postacią Marka Edelmana, ostatniego przywódcy Żydowskiej Organizacji Bojowej, przypominają tragiczne wydarzenia z getta warszawskiego. Edelman bukiet tych kwiatów składał co roku pod Pomnikiem Bohaterów Getta 19 kwietnia, w rocznicę wybuchu powstania.
Nie zmienimy biegu historii, ale pamięć, jaką okazujemy, jest hołdem dla pomordowanych. Wolontariusze z Publicznego Gimnazjum nr 1 w tym dniu przekazywali przechodniom ulotki z informacją o tragicznych wydarzeniach związanych z zagładą zduńskowolskich Żydów.
Obecność uczniów na ulicach naszego miasta w tym wyjątkowym dniu nie jest przypadkowa, ma związek z polsko-żydowskimi korzeniami Zduńskiej Woli. Przed wojną Żydzi odegrali znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym i kulturalnym regionu, uczestniczyli w jego życiu politycznym. Kwitło życie religijne. Holokaust, jak najpotężniejszy żywioł, zmiótł tę społeczność nie tylko z przestrzeni miasta, a także, co wyjątkowo tragiczne, z ziemi polskiej. Z największej na świecie, niemal 3,5 milionowej żydowskiej diaspory, zakorzenionej w Polsce od wieków, niewielu ocalało. Wraz z nimi z pejzażu Polski zniknęły barwne sztetle, pełne aromatów szabasu. Pozostały jedynie w pamięci starszych ludzi, na kartach kronik z relacjami z przedwojennej Polski.
Wolontariusze w ramach przygotowań do akcji uczestniczyli w cyklu zajęć mających na celu przybliżenie tragicznych wydarzeń okresu okupacji. Wzięli udział w lekcji historycznej i projekcji filmu „Nie było żadnej nadziei…” przygotowanego przez muzeum Polin.
Likwidacja zduńskowolskiego getta, które mieściło się w obrębie obecnych ulic Getta Żydowskiego, Juliusza i Ogrodowej, miała brutalny przebieg. W dniach 24-26 sierpnia 1942 r. Żydów zapędzono na cmentarz żydowski, by dokonać selekcji na tych, którzy nadają się do pracy i tych, których z racji wieku i stanu zdrowia nie sposób już wykorzystać ekonomicznie, a zatem przeznaczonych do likwidacji. Według relacji świadków opornych zabijano w bramach na ulicach getta. 8594 osób wysłano do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, natomiast 1169 osób skierowano transportem kolejowym do getta w Łodzi. Zduńskowolska społeczność żydowska przestała istnieć. Było to ponad 30 % obywateli naszego miasta, którzy w wyniku polityki nazistowskiej zostali naznaczeni żółtymi gwiazdami Dawida, odizolowani, a ostatecznie skazani na eksterminację. W zaledwie kilka dni wymordowano ponad 10 tysięcy mieszkańców, 1/3 społeczności miasta. To była masakra.
Archeologiczna Wiosna Biskupin (Żnin)
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?